- Theo ông Nghị định 51 có ý nghĩa như thế nào đối với các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế và cả cơ quan thuế?

 -  Có thể khẳng định, Nghị định 51 là bước tiến mới, là khâu đột phá quan trọng về cải cách thủ tục hành chính thuế. Phương thức quản lý mới cho phép và tạo điều kiện cho các Cục Thuế, tổ chức, cá nhân kinh doanh và người tiêu dùng có thể truy cập xác định các loại hóa đơn đã được phát hành theo chức năng hỗ trợ của cơ quan thuế thông qua website của cơ quan thuế. Từ đó, có thể sử dụng các công nghệ thông tin phù hợp để phát hành và sử dụng hóa đơn, phù hợp với xu thế hội nhập quốc tế.

 - Vậy điểm mới trong quản lý hóa đơn áp dụng từ đầu năm 2011 là gì?

 - Điểm mới nhất là trao quyền chủ động về in ấn, phát hành, quản lý hóa đơn cho doanh nghiệp. Quy định mới thay đổi hoàn toàn thói quen sử dụng hóa đơn bấy lâu nay của doanh nghiệp và phù hợp với xu hướng mới, đó là chấm dứt “bao cấp hóa đơn cho doanh nghiệp” cũng như cơ chế xin- cho khi mua hóa đơn.

 Theo đó, cơ quan thuế chỉ bán hóa đơn cho 2 trường hợp là hộ kinh doanh cá thể và tổ chức không kinh doanh. Báo cáo sử dụng hóa đơn cũng rút xuống hằng quý. Như vậy, một năm doanh nghiệp chỉ cần báo cáo 4 lần, thay vì 12 lần như hiện nay.

 - Hóa đơn của doanh nghiệp sẽ được quản lý như thế nào?

- Từ ngày 1- 1- 2011, doanh nghiệp sẽ đăng ký để tự in hóa đơn. Đây là quy định hoàn toàn mới. Theo đó, doanh nghiệp được trao quyền tự chủ trong thiết kế, in ấn, phát hành hóa đơn. Trên hóa đơn chỉ cần bảo đảm đầy đủ thông tin theo quy định của cơ quan thuế.

    Trước đây, khi Nhà nước bao cấp hóa đơn, doanh nghiệp không được quyền chủ động mà phải theo cơ chế xin cho, số lượng được bán có hạn, khi dùng hết cũng không được mua ngay. Với cơ chế mới, doanh nghiệp tùy theo nhu cầu sử dụng có thể đặt in hóa đơn đến 5-10 năm mà không cần phải đăng ký với cơ quan thuế, khi nào phát hành mới phải thông báo với cơ quan thuế. Tổng cục Thuế không quy định mẫu hóa đơn. Do vậy, bên cạnh các thông tin bắt buộc, doanh nghiệp có quyền in thêm các thông tin khác như logo công ty hoặc các nội dung quảng cáo. Trước đây cũng có một số doanh nghiệp được tự in hóa đơn nhưng trước khi in phải đăng ký và gửi mẫu để cơ quan thuế duyệt, nay theo quy định mới không cần phải làm thủ tục này.

Tuy nhiên, để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, Tổng cục Thuế cũng sẽ  đưa ra mẫu tham khảo nhưng không phải là bắt buộc. Những doanh nghiệp đã đặt in vẫn có thể tiếp tục sử dụng mẫu cũ.

- Ông có thể nói rõ hơn các quy định cụ thể về các loại hóa đơn ?

- Các loại hóa đơn bao gồm hóa đơn xuất khẩu, hóa đơn giá trị gia tăng, hóa đơn bán hàng và các loại hóa đơn khác… Cụ thể, hóa đơn xuất khẩu là hóa đơn dùng trong hoạt động kinh doanh xuất khẩu hàng hóa, dịch vụ ra nước ngoài, xuất khẩu vào khu phi thuế quan; hóa đơn giá trị gia tăng là hóa đơn bán hàng hóa, dịch vụ nội địa dành cho các tổ chức, cá nhân khai thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ; hóa đơn bán hàng là hóa đơn bán hàng hóa, dịch vụ nội địa dành cho các tổ chức, cá nhân khai thuế giá trị gia tăng theo phương pháp trực tiếp. Các loại hóa đơn khác gồm: vé, thẻ hoặc các chứng từ có tên gọi khác nhưng có hình thức và nội dung theo quy định cụ thể.

Hóa đơn được thể hiện bằng các hình thức sau: Hóa đơn tự in là hóa đơn do các tổ chức, cá nhân kinh doanh tự in ra trên các thiết bị tin học, máy tính tiền hoặc các loại máy khác khi bán hàng hóa, dịch vụ.  Hóa đơn điện tử là tập hợp các thông điệp dữ liệu điện tử về bán hàng hóa, dịch vụ, được khởi tạo, lập, gửi, nhận, lưu trữ và quản lý theo quy định tại Luật Giao dịch điện tử và các văn bản hướng dẫn thi hành.  Hóa đơn đặt in là hóa đơn do các tổ chức, cá nhân kinh doanh đặt in theo mẫu để sử dụng cho hoạt động kinh doanh hàng hóa, dịch vụ, hoặc do cơ quan thuế đặt in theo mẫu để cấp, bán cho các tổ chức, cá nhân.

 Ở đây, có một điểm mới nữa cần nhận thức rõ là cùng với sự phát triển của quá trình tin học hóa và giao dịch điện tử thì việc quy định hóa đơn điện tử sẽ tạo điều kiện cho các doanh nghiệp trong phát triển các giao dịch kinh tế. Hóa đơn xuất khẩu trước đây đã được sử dụng trong hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu nhưng lại chưa được quy định chính thức trong văn bản quy phạm pháp luật về hóa đơn. Với việc quy định hóa đơn xuất khẩu tại Nghị định 51 sẽ công nhận tính hợp pháp của hóa đơn xuất khẩu do doanh nghiệp lập và có thể dùng thay thế cho hóa đơn giá trị gia tăng xuất khẩu hàng hóa dịch vụ.

- Còn có những quy định nào đáng quan tâm?

 - Để giảm bớt sự tập trung quản lý hóa đơn, Nghị định 51 trao quyền tự chủ cho các Cục Thuế trong việc tự đặt in hóa đơn để bán, cấp cho một số trường hợp trên địa bàn tỉnh, thành phố Cục Thuế quản lý. Nghị định quy định tổ chức, cá nhân bán hàng có ủy nhiệm bán hàng hóa, dịch vụ cho tổ chức, cá nhân khác được ủy nhiệm lập hóa đơn cho tổ chức, cá nhân nhận ủy nhiệm khi bán hàng hóa, dịch vụ. Nghị định còn quy định chi tiết các hành vi vi phạm và các hình thức xử phạt phù hợp với các Luật và Pháp lệnh hiện hành, bảo đảm rõ ràng, dễ hiểu, dễ thực hiện, giảm bớt các vướng mắc, tranh chấp trong thực thi.  

-   Ông có điều gì muốn gửi tới các doanh nghiệp khi thực hiện Nghị định 51?

 -  Hải Phòng hiện có hàng chục nghìn doanh nghiệp thuộc diện tự in hoặc đặt in hóa đơn. Ngoài một số ít doanh nghiệp đã quen với tự in hoặc đặt in hóa đơn, tới đây số doanh nghiệp làm quen với cơ chế mới này rất lớn. Vì vậy, ngay từ bây giờ doanh nghiệp phải chuẩn bị, lên kế hoạch hoặc ký hợp đồng, tránh để đến cuối năm sẽ rất cập rập. Để tiết kiệm, với hóa đơn đã đặt in hoặc đã mua trước 1-1-2011, Tổng cục Thuế sẽ có hướng dẫn, với tinh thần là không cần phải hủy mà sẽ được sử dụng tiếp từ 4-6 tháng nhưng phải đăng ký với cơ quan thuế.

- Còn phía cơ quan Thuế?

- Chúng tôi đã chuẩn bị sẵn sàng, thành lập Ban chỉ đạo, phân công nhiệm vụ cho các thành viên, tăng cường tuyên truyền, hỗ trợ doanh nghiệp và các tổ chức kinh tế về những quy định mới, bảo đảm để Nghị định 51 được thực hiện tốt theo đúng thời gian quy định.

- Xin trân trọng cảm ơn Phó cục trưởng!  

Hồng Thanh thực hiện